آگاهی مقوله ای بسیار پیچیده است که پیچیدگی آن عاریه ای از پیچیدگی های انسان ها است . زمانی که ما خود را ساده می انگاریم زمانی که این وجود را نه لایه لایه بلکه یک دست و مشابه با دیگران می بینیم ، نمی توان نتیجه حاصل از مشاهداتمان از محیط را به آگاهی تعبیر کنیم و شاید بهتر است آن را خروجی مشخص از فرآیندی مشخص بر پایه داده هایی از قبل تعریف شده بدانیم . جورج اورول در کتاب 1984 می نویسد : «ما به علت دو گانه باوری از وضعیت خود آگاه نیستیم . با دستکاری ماهرانه ذهن ، فرد دیگر چیزی بر خلاف آن چه که فکر می کند نمی گوید بلکه به متضاد آن چیزی که حقیقت است فکر می کند . »
بحث زیستگاه هایی که آزادانه رشد کرده اند ، ناتوانی طراحان در زندگی بخشی به زیستگاه های کنونی و امکان روندی آزاد و خود به خودی برای دست یابی به زیست پذیری شهری ، خود شاهدی بر مدعای دو گانه باوری جورج اورول است .
اریک فروم جمله زیبایی دارد : «ضعف طبیعی انسان شرط فرهنگ اوست » . او می گوید آزادی از چیزی با نوع مثبت آزادی ، یعنی آزادی برای انجام کاری ، یکسان نیست . در شهرهای اروپایی ، بعد از قرون وسطی و با شروع رنسانس عدم تناسب بین آزادی از بندها و فقدان امکانات برای تحقق آزادی مثبت و فردیت ، گرایش نیرومندی در افراد پدید آورد که موجب گریز از آزادی ( آزادی از چیزی ) و پناه بردن به تسلیم یا نوعی رابطه بین آدمی و دنیا می شود که به آن نوید نجات از عدم یقین و شک می دهد ، هرچند که این جریان آزادی ایشان را می رباید . با این نگرش ، آزادانه رشد کردن یک زیستگاه در قرن 21 ، تجلی نهایت مدرنیته در فرآیندهای ذهنی و مادی زیست مندان کنونی است که در سیری از تصور و تخیل آگاهانه بر پایه اندیشه خود آزاد (اندیشه ای که نوعی دیگر از جهان را به دنبال دارد جهانی که انسان را از درک به فهم می رساند و آدمی را قادر به ادراک حالاتی از بعد در قالب تصور و تخیل آگاهانه می کند . )زیستگاهی خودسازمانده را سامان دهند . زیستگاهی که الگوهای ناشی از انحرافات نوستالژی (detours of nostalgia )و انگیزه کسب سود (the profit motive) مهر ساختاری ثابت را بر رخدادها نمی زند بلکه رخدادهای درونی زیستگاهی ادراک شده به کمک نیروی تعالی نهتفه در یکی پنداری مقوله ها در زمان و مکان مشخص که بر پایه اندیشه خود آزاد مفهوم می یاد و تصور و تخیل آگاهانه در کنش گرهای فضای زیستگاهی را ممکن می گرداند ، الگوهایی خود ساخته را جایگزین الگوهای دیگر ساز کرده ، در نتیجه زیستگاه قابلیت خود سازماندهی یافته و می تواند آزادانه رشد یابد .